Bu sene 4.sü düzenlenen Plastik Teknolojisi ve Tasarım Ödülleri Yarışmasında farklı alanlar için tasarlanan ve plastik kullanılan tasarımlar ödüllendiriliyor. Yarışma ile ilgili olarak Türk Plastik Sanayicileri Araştırma, Geliştirme ve Eğitim Vakfı (PAGEV) Teknik Uzmanı Kim. Müh. Neslihan ERGÜN ile bir röportaj gerçekleştirdik.
PAGEV Yarışmasının düzenlenme amacından bahseder misiniz?
Türk plastik sektörüne orijinal, yenilikçi ( innovatif ), sürdürülebilir, hijyenik, yaratıcı, ekonomiye katkı sağlayan, rekabetlikçilik kazandıran projeleri teşvik etmek, sektörün bu projelere yatırım yapmasını sağlayarak teknoloji ve tasarım yeniliğinde öncülük etmektir.
Yarışmanın konu başlıklarını açar mısınız?
Yarışmanın alanları; Çevre ve Enerji Alanı, Plastiklerin Geri Dönüşümü Alanı, Teknoloji Alanı, Ürün ve Tasarım Alanı ve Öğrenci Alanı ‘dır.
Alanlarla ilgili hassasiyet ürün kullanılıyorsa mutlaka hangi plastik ham maddesinin kullanılacağı belirtilmelidir. Özellikle ürün ve tasarım alanında ürünün hijyenik kullanım sağlanması da dikkat edilen hususlar arasındadır.
Alan hassasiyeti özellikle belirtmek istemedik, nedeni hayal gücünü kısıtlamamaktır. Başvuru yapacak kişilerden ricamız; bir tez çalışmasını bizlere direkt göndermesinler. Birkaç sayfalık olayın özünü anlatan şekilde görsel destekli projeleri bekliyoruz.
Endüstriyel tasarımın yeni ürün geliştirmedeki rolünü nasıl görüyorsunuz?
Endüstriyel tasarım, plastik ürün oluşumunda teknoloji kadar olmazsa olmaz bir uzmanlık alanı. Plastiğin gelişiminde en önemli kavramlardan biridir. Ürünün sürdürülebilirliği açısından tasarımda gelişmeler özellikle çevresel boyutta tasarım yenilikleri plastik imajı açısından vurgulanması gereken bir konudur.
Yarışmanın ödülleri arasında Çin’deki ChinaPlast Fuar’ına katılım bulunuyor. Bu fuarın katılımcılarına neler kattığından bahseder misiniz?
Çin Fuarında, yarışma birincileri dünya plastik sektörde geliştirilen son ürünleri görme ve analiz etme fırsatı yakalayacaklar. Ayrıca varsa kendi ürünlerini de stantta sergileyebileceklerdir. Fuarda görev alan firma yetkilileri ile direkt temasa geçme ve ürünleriyle ilgili bilgi verme fırsatını yakalayabileceklerdir.
Yarışmada ortaya çıkan fikirleri geliştirmek için bunları daha sonra Ar-ge biriminizde değerlendirmeyi düşünüyor musunuz?
Yarışmada ortaya çıkan fikirler arasında dereceye girenler kamuoyu nezdinde açıklanıp, hem web sitemizde hem de yarışma web sitesinde, yarışma devam ettiği sürece bilgisi yayınlanmaktadır. İlgili firma bizlere ulaştığında ürün sahibine yönlendirme yapabiliriz.
PLASTİKLER HAKKINDA BAZI GERÇEKLER
1. Plastik kapların içine sıcak yiyecekler konulduğunda, içeriğindeki maddeleri yiyecek ve içeceklere geçirdiği ve bunun kanserojen etkiler gösterebileceği iddiaları doğru mudur?
Bu doğru bir tez değildir. PS, PET gibi polimerlerden yapılan kapların içine konulan 70-90 C sıcaklığındaki içeceğin 150-300 C aralığında işlenen PS veya PET ‘in monomerlerine ayrılması mümkün değildir. Bulaşık makinelerine konan plastik kaplar içinde aynı durum geçerlidir.
2. Aşınmış plastiklerin kullanımı doğru mudur?
Diğer ürünlerde olduğu gibi plastiklerin de kullanım özelliklerini yitirdiklerinde kullanılmaları doğru değildir.
3. Plastikle ilgili basında çıkan olumsuz haberlerin kaynağı olan kişilerin uzmanlık alanları nelerdir?
Öncelikle basın mensupları, tıp doktorları, biyokimya uzmanları, çevre mühendisleri.Görüldüğü gibi hiçbiri plastik üzerine eğitim almamış, plastiği bilimsel ve teknik anlamda tanımayan kişilerdir.
4. Plastikler yaşamımızın neresinde ?
Plastikler doğduğumuz andan itibaren hayatımızın her anında, doktorların eldivenlerinden kan ve serum torbalarına, kalbe takılan standlerden,elektronik kablolara, gıda ambalajlarından, otomotiv parçalarına, tekstil ürünlerinden, ev gereçlerine, rüzgar türbinlerinden, dekoratif malzemeler vb ürünlerle hayatımızın vazgeçilmezi olmuşlar ve giderekte her yönden avantajları nedeniyle çeşitli maddelerin yerini almaktadırlar.
5. Gıda ile temasta kullanılan plastiklerin belirli bir üretim standardı var mı, denetleniyorlar mı?
Türkiye’de gıda ile temasta olan ambalajlar ve üretim yerleri ile ilgili izinler Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından veriliyor Tüm bu şartları sağlayan işyerlerine “Gıda ile Temas Eden Madde ve Malzemelere Ait ÜRETİM İZNİ BELGESİ” ve ürünlere de “Gıda ile Temasta Bulunan Materyal SİCİL SERTİFİKASI ” verilir. Bu izinleri alan firmalar izin tarih ve numarasını ürün üzerinde belirtirler. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı firmaları denetleyerek belirtilen şartların sürdürüldüğünü de sürekli doğrulamaktadır. Aksi durumda izinleri iptal etmektedir.
6. Plastik yerine alternatif malzemelerin yaygın kullanımı tercih edilseydi neler olurdu?
- Bugün plastikten üretilen ambalajlar eğer ahşap, cam, kâğıt, karton veya alüminyumdan üretilseydi; ambalajların ağırlığı ve buna bağlı olarak nakliye giderleri 4 katına çıkacaktı. Bu ambalajları üretmek için iki katı enerji harcanacak ve çöpün hacmi de 2,5 kat artacaktı.
- Daha hafif, daha ucuz, üretim sürecinde çok daha az kirliliğe yol açan ürünlerdir. Sanılanın aksine plastiğin çevre dostu pek çok özelliği bulunuyor.
- Plastiğin geri dönüşümü için de daha az enerji harcanıyor. Bir plastiği geri kazanım için eritirken 120 ile 200 derece arasına ısıtılırken, alüminyum için bu oran 650 derece, cam için ise tam 1400 derece.
7. Plastik kullanımının iklim korumaya katkıları nelerdir?
Plastik kullanımı ile yılda 639 milyar 400 milyon kWh enerji tasarrufu, 50 milyon ton ham petrol ya da bir başka deyişle 194 tanker dolusu petrolden tasarruf edilebiliyor. bir yılda toplam 120 milyon ton daha az sera gazı emisyonu salındığı da ortaya çıktı.
8. Plastikler doğada 100- 400-1000 yıllık uzun dönemlerde mi çözünüyor?
Bu, konu ile ilgili olarak yapılan açıklamaların bilimsellikten uzak olduğunu gösteriyor. Plastiklerin doğada uzun süre bozulmadan kalması mümkün değil sonuçta plastikler organik maddelerdir. Bir süre sonra çevresel şartlar ve oksijenin etkisi ile yıpranırlar ve yapıtaşlarına ayrılmaya başlarlar. Örneğin bir market poşeti, doğada sadece 8 ile 10 yılda tamamen yok oluyor. Bir gazetenin bile güneş görmediğinde 80 yıl bozulmadığı görülmüş, ortam şartları önemli.
Yoğun iş temposu içerisinde bize vakit ayıran, yarışma ve plastikler ile ilgili sorularımızı yaıtlayan Kim. Müh. Neslihan ERGÜN‘e çok teşekkür ediyoruz. Röportajın, yarışmaya katılacaklara ve plastik ile ilgilenen kişilere yol göstermesini umuyoruz.
