Sıcak suya batırılan poşet çayın demini saldıktan sonra etrafa dökülmeden bardağın içinden nasıl çıkarılacağı sorunu, İzmir’e uluslararası ödül getirdi.
İzmir Ekonomi Üniversitesi Tarımsal Teknoloji ve Gıda Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Nazan Turhan’ın demlik poşete pratiklik kazandıran “sıkılabilen poşet çay” buluşu, Güney Kore’deki Uluslararası Kadın Buluşçular Fuarı’ndaki yarışmada “Hayata Geçirilebilen Gıda Ambalajları” kategorisinde dünya üçüncülüğüne seçildi.
Prof. Dr. Turhan yaptığı açıklamada, çay içmeyi çok sevdiğini ancak tiryakisi olmadığını, üniversitede verdiği “Gıda Ambalajı Tasarımı” dersinde öğrencileriyle sohbet ederken kendisinin de yaşadığı bu problemin gündeme geldiğini söyledi.
İnsanların demleme çaya ulaşamadıkları durumlarda poşet çayı tercih ettiğini, sıcak suyun içine daldırılan poşetin demini vermesi sonrası bardaktan çıkarma mücadelesinin küçük kazalarla sonuçlanabildiğini anlatan Turhan, “Birçok insan poşeti süzmek için çay kaşığını kullanıyor. Ancak bu etrafa dökülmelerin, el yanıklarının önüne geçemiyor. Poşetin süzülmemesi halinde yaptığımız hesaplamalara göre bardağın dörtte birine yakını poşetle çöpe gitmek durumunda kalıyor. Ayrıca parmağın da zaman zaman poşete temas etmesi hijyen sorunlarına neden olabiliyor” dedi.
Onursal Bozan isimli öğrencisiyle bu sorunu çözebilecek bir tasarım üzerinde çalışmaya başladıklarını anlatan Turhan, geliştirdikleri tasarımla çay poşeti dikine saran sıkıştırma iplerini, poşetin üstüne yerleştirilen çubuk borunun içinden geçirerek tek noktada birleştirdiklerini ifade etti.
Böylelikle sıcak suya giren poşetin demini verdikten sonra bardaktan çıkarılabildiğini, çubuk boru üzerindeki kulakçık çekildiğinde iplerin poşeti sıkıştırarak içindeki sıvıyı bardağa süzebildiğini söyleyen Turhan, “Aynı zamanda kaşık olarak da kullanılabilen çubuk borunun içindeki hazneye şeker konabilecek. Çayını şekerli içmek isteyenlerin çubuk borunun ucundaki filmi yırtarak poşeti bardağa daldırması yeterli olacak. Şeker, kaşık ve çayın bir arada olduğu bu poşet sisteminin özellikle yolculuklarda çay içmeyi pratikleştireceğini düşünüyoruz” diye konuştu.
SÜRPRİZ ÖDÜL
Prof. Dr. Nazan Turhan, “sıkılabilen poşet çay” adı verilen ve poşet sisteminin kullanıldığı tüm içeceklerde kullanılabilen buluşla ilgili patent başvurusunda bulunmaları sonrası Türk Patent Enstitüsü’nden Uluslararası Kadın Buluşçular Fuarı için bir davet aldıklarını belirtti.
Güney Kore’nin başkenti Seul’de düzenlenen ve 30 ülkeden 500’e yakın kadın buluşçunun katıldığı fuarda Türkiye’yi temsil ettiğini, fuar sırasında kimlikleri gizli tutulan bir jürinin değerlendirme yaptığını aktaran Turhan, “Biz, fuarda sadece buluşumuzu sergileyeceğimizi düşünmüştük. Bir yarışma olduğunu bilmiyorduk. Fuar bittikten sonra jürinin yaptığı değerlendirme açıklandı. Buna göre buluşumuz, ‘Hayata Geçirilebilen Gıda Ambalajları” kategorisinde dünya üçüncülüğüne seçildi ve bronz madalyaya layık görüldü” şeklinde konuştu.
Verilen ödülün motivasyonlarını artırdığını dile getiren Turhan, geliştirdikleri sıkılabilir poşetin üretici firmaların kullanabileceği şekilde düşük maliyetle ve doğa dostu olarak üretilmesi için endüstriyel tasarımını yaptıklarını, bu çalışmanın tamamlanması sonrası uygulamaya geçilebileceğini kaydetti.
ÇAY VE KAHVE İÇİN ÖLÇEKLİ KUTU DA İCAT ETTİ
Nazan Turhan, kadınların yaşadıkları sorunlarla ilgili daha iyi saptamalarda bulunabildiğini, erkeklere göre daha derinlemesine bakabildiklerine işaret ederek yine çaydan esinlenerek yeni bir ambalaj projesini daha tamamladıklarını söyledi.
Patentini aldıkları “ölçekli kutu ambalaj” buluşuyla çay, kahve, bakliyat gibi ölçeklerle pişirilmesi gereken ürünlerin kavanoza, kaşığa ya da bardağa ihtiyaç duyulmadan kullanılabilmesini sağladıklarını söyleyen Turhan, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Çayın tozlu bir yapısı olması nedeniyle paketinden çıkarıp kavanoza ya da demliğe dökerken mutlaka etrafa dökülüyor. Bunu önlemek amacıyla kutu ambalajın içinde ölçek tasarımı gerçekleştirdik. Böylelikle ambalajın kapağını açıp her döküşünüzde bir ölçek çayı demliğe doğrudan dökebiliyorsunuz. Kaç ölçek istiyorsanız paketi o sayıda çevirmeniz yeterli. Bu ambalajın çayın yanı sıra kahve, pirinç gibi ürünlerde de önemli bir sorunu çözebileceğini düşünüyoruz.”
