Borusan, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ve Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile iş birliği içerisinde, Türkiye’nin farklı bölgelerinde bulunan 10 farklı Organize Sanayi Bölgesi’nde “Borusan Neşe Fabrikası” üst başlığı ile 0-6 yaş arası çocuklara “Kreş ve Gündüz Bakımevleri” kurulması amacı ile açılan ve pilot bölge olarak Adıyaman OSB seçilen yarışmanın satın alma ödüllerinden biri Şanal Mimarlık l Planlama ofisine verildi.
Yaşamboyu Öğrenim Yolculuğuna Adım: Öğrenimi güçlendirmek toplumu güçlendirmektir.
“Toplum, yer ve yapılı çevre bilinci, doğum ile başlar, ailede ve okulda devam eder. Okul oluşma yöntemleri, toplumsal gelişim ve fiziki-yapılı çevreden ayrık düşünülemez. Sosyal etkileşimler, kaynak kullanma ve birarada varolma/birliktelikten beslenme (fiziki ve zihinsel), okulların ve kullanıcılarının hem yapısal hem eğitimsel oluşumlarında dışa vurulmalıdır / vurgulanmalıdır. Bu felsefe, öğrenci, ebeveyn, eğitimci ve toplumu bütüncül olarak kapsar.” Fulya Sarı
Üretken ve Çevre/ İklim Duyarlı Sistem Bileşenleri: Organize Sanayi Bölgesi çevresel etkilerinden korunaklı ‘Beşik’; Geleceğin eğitim ve öğrenim gelişimlerine uyumlu ‘Sınırlı Sınırsızlık’ içerisinde berrak çeşitliklik; Görsel özgün malzemeler ve yerleşim ile konum aidiyet bilincini pekiştiren imza niteliğinde özgün vurgu öğeleri yaratır. Öğrenim ortamı yaşam boyu öğrenim odaklıdır; minik zihinler ile birlikte aileler/toplum kullanımı da teşvik ederek sınırları bulandırır.
Sınırlı sınırsızlık, sürekli iç ve dış mekan dolaşım döngü olasılıkları, kesintisiz görsel aks ve erişim çeşitliliği sunar. Bu kurgu, sadece çocukların ve idarecilerin değil, aile gelişimini destekleyen bir düzen de oluşturur. Mahallerin bağlantıları, güneşe yönlenme ve kontrollü hava akımının (cross-ventilation) berrak tanımlanması yapının şekillendirilmesinde önceliklidir.
Yapı Bileşenleri:
Üst Kabuk, gökyüzü ve iklim ile diyalog kurar; güneş ışığını geçirir, suyu sarnıca yöneltir, endüstriyel kirlenmeden korur, güneş panellerini içerir ve az bakım gerektiren koruyucu bir zarf oluşturur. Kabuk, iklime bağlı olarak havalandırılabilen çatı ya da sadece güneş/yağmur/tozdan koruyan örtü olarak şekillendirilebilir.
Yapı Zarfı ve İfade Elemanları: Bazı bitişler yerel toplum katılımı ile tanımlanabilmektedir. Kolay bakımlı ve geri dönüşüm oranı en yüksek malzeme olan aluminyum levha ve ışık geçirdgen polikarbon cephe elemanları; yere ait yerel üretim simgesel duvarlar; öğrenim alanları ve derslikler içerisinde ilgi uyandırıcı ve bilgi toplamak amaçlı tanımlı ahşap kütle/oda/mekanlar program modülleri, kabuk içerisinde kullanılmaktadır.
Program Modülleri: Çokgen tekrarlayan modüller grup kümeleri oluşturur. Kümeler yerleşim, iklim, arazi, program ve kaynaklar ekonomisine göre bir araya gelir. Aralarında ve çevrelerinde hassasca kurulanmış dolaşım/etkileşim/işlik/paylaşım mahalleri deneyim ile öğrenimi pekiştirir.
Yükseltilmiş Peyzaj + İnsan Ölçeğinde Açık Bahçe yapı zarfını çevrelemekte; oluşturulan sırt ve vadiler çeşitli ölçekte yer ve hacim yaratmaktadır. Öğrenim dışarıda da devam eder. Eğitim takvimi dışında, tesisi dışarıdann, tanımlı iç bölgelerinin kullanımı ile sürekli öğrenim etkileşimin sürekliliği teşvik edilmektedir.
İkincil müfredat olarak ‘YER’ entellektüel sermaye ve doğa ile diyaloğu üretir. Sistemin bileşenleri, çeşitli bölge ve şehirler, imkan/kaynak ve kriterlerine göre sınırsız kurgu olasılıkları sağlar. Bu yaklaşım, Türkiye’nin bölgesel iklim özelliklerine duyarlı optimum çözüm esnekliği sunar. Yapı düzeninin doğa ile derin bağı ekolojik bakım, canlıların büyümesi ve doğa dengesi farkındalığını pekiştirir. Yapı düzeni, içi kadar çevresi ile bütünleşik peyzaj öğeleri öğrenimi duvar sınırları dışına taşırır. Yapısal açıklıklar pasif iklimlendirme ve odak çerçeveli manzaralar oluşturur. Doku, malzeme ve ölçek duyusal öğrenimi pekiştirir. Mahal düzeni izlenim ile öğrenme ve dayanışmayı pekiştirerek çeşitli yaş grubu ortamları sunar.
Neşe Fabrikaları Çocuk Yuvası, ortak geleceğe uzun vadeli adanmak ve kaynakların sentezi bilincinde toplumun merkezini ilişkilendirmeye yönelik yapı ekonomisine sahiptir. Yapıda seçilen üretim yöntemi ve malzeme kurgusu, Türkiye’nin çağdaş üretimde gelişmiş ve ileri yetenekleri ile yerel zanaat kültürünün dışa vurumunu öne çıkarır. Konvansiyonel yatırım maliyetleri ile yapılacak mükemmeliyetçi ve hassas bir yatırım, tasarım ve mühendislik bilgisi yüksek dayanımlı, uzun ve etkin ömür döngülü yapılar oluşturacaktır.
Adıyaman için önerilen şema; doğal ışık ve farklı yaş gruplarına yıl boyunca geniş oyun alanı imkanı ile hava yoluyla taşınan partikül kontrolü sağlamayı önceliklendiren en kapsamlı çözümü önermektedir. Bağlam ve iklim önceliklerine göre uyarlanabilen modüler sistem kurgusu brüt alanlar %55-75 aralığına azalabilir veya çoğalabilir.
Proje yeri: Adıyaman
Proje türü: Eğitim/ Öğrenim/ Kamusal
Proje ofisi: Şanal Mimarlık l Planlama
Proje ekibi: Murat Şanal, Ekip başı, (Y. Mimar, YTÜ); Aleksis Anne Şanal (Y. Mimar, MIT); Merve Akdağ Öner (Mimar, İTÜ); Orkun Beydağı (Y. Mimar, İTÜ); Begüm Arseven Öner (Y. Mimar, İTÜ); Cibeles Sanchez Llupart (Y.Mimar Poloteknik Valencia); Evahn Dongkyun (Yardımcı, Cornell Üniversitesi)
Render senaryo görselleştirme: Reşad Çoban (Y.Mimar, İTÜ), Mehmet Emin Bayraktar (Y.Mimar, İTÜ)
